Μπορείτε κι εσείς να φτιάξετε το δικό σας μπονσάι, αρκεί να έχετε κέφι, να διαθέτετε τις βασικές γνώσεις κηπουρικής και να ακολουθήσετε τα παρακάτω βήματα:
1. Επιλέξτε ένα τροπικό φυτό της αρεσκείας σας Τα βασικά χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει είναι μικρό σχήμα, μικρά φύλλα, καλοσχηματισμένο κεντρικό κορμό, ωραία αναλογία μεταξύ των κλαδιών του και να είναι υγιές, χωρίς προσβολές από μύκητες ή έντομα.
2. Διαλέξτε το σχήμα που θέλετε να του δώσετε Οι πέντε βασικοί ρυθμοί είναι ο όρθιος, ο ασύμμετρος, ο κυρτός, ο κρεμαστός και ο ημικρεμαστός. Κάθε σχήμα έχει τη χάρη του αλλά και το βαθμό δυσκολίας του. Ο βασικός όρθιος είναι ο πιο εύκολος. Το μυστικό είναι να κρατήσουμε τα πιο συμμετρικά και δυνατά στελέχη του φυτού και να κλαδέψουμε τα αδύναμα. Ο ασύμμετρος δίνει την ψευδαίσθηση του γέρικου. Μη σας απασχολεί που δεν είναι γυρτό το φυτό που προορίζεται για μπονσάι. Μπορείτε να του
δώσετε εσείς την αίσθηση αυτή, φυτεύοντάς το με κλίση 45 μοιρών. Οι ρίζες που θα εξέχουν θα πρέπει να κλαδευτούν. Ο κυρτός ρυθμός έχει πιο οξεία γωνία από τον ασύμμετρο και δίνει την εντύπωση ότι έχει γείρει από τον άνεμο. Το μυστικό είναι να κλαδεύουμε τα μικρά κλαδιά για να δίνεται έμφαση στον κυρτό κορμό του. Ο κρεμαστός ρυθμός είναι ο πιο «ανάποδος» από όλους, γιατί το φυτό κρέμεται σχεδόν «έξω» από τη γλάστρα και δίνει την εντύπωση ότι έχει φυτρώσει σε γκρεμό. Το κεντρικό του κλαδί θα στηρίξει ένα χαμηλό που θα εκτείνεται προς τα εμπρός και κάτω. Τέλος, ο ημικρεμαστός θα γέρνει προς τα εμπρός, αλλά όχι προς τα κάτω. Υπάρχουν και άλλοι ρυθμοί, πιο πολύπλοκοι και για πιο προχωρημένους, αλλά το βασικό που πρέπει να θυμάστε είναι ότι κάθε φυτό έχει το δικό του στιλ και τη δική του προσωπικότητα.3. Διαλέξτε προσεκτικά τη γλάστρα ή το κασπό που θα χρησιμοποιηθεί για τα μπονσάι σας. Ο βασικός κανόνας όσον αφορά στα μπονσάι απαιτεί ρηχή γλάστρα, αλλά σε τέτοιο μέγεθος ώστε να χωράει το ριζικό σύστημα του φυτού ενώ το άνοιγμά της να είναι στο ένα τρίτο του ύψους του φυτού. Συνήθως, τα σχήματα που επιλέγονται για μπονσάι είναι το οβάλ, το τετράγωνο και το παραλληλόγραμμο. Το χρώμα, επίσης, της γλάστρας θα πρέπει να «δένει» με το φύλλωμα του φυτού και την ατμόσφαιρα που θέλουμε να δημιουργήσουμε. Οι σκούρες πράσινες ή καφέ-σταχτί γλάστρες ταιριάζουν περισσότερο με τα κωνοφόρα, ενώ με τα τροπικά και τα οπωροφόρα ταιριάζουν οι γυαλιστερές-επισμαλτωμένες γλάστρες με έντονα χρώματα, όπως κόκκινο-μπορντό, πορτοκαλο-κίτρινο ή κρεμ-λευκό. Μην ξεχνάτε ότι οποιαδήποτε γλάστρα και να χρησιμοποιήσετε θα πρέπει να έχει οπή αποστράγγισης.
4. Κλαδέψτε το φυτό σας Αυτή είναι η πιο σημαντική εργασία δημιουργίας του μπονσάι, οπότε θέλει και τη μεγαλύτερη συγκέντρωση εκ μέρους σας. Παρατηρήστε το φυτό από πάνω και γύρω γύρω και αποφασίστε το ρυθμό που θα του δώσετε. Στη συνέχεια, μισοκλείστε τα μάτια και «φανταστείτε το». Τώρα, μπορείτε να αρχίσετε να του δίνετε σχήμα. Χρειάζεστε ένα καλό κλαδευτήρι και ένα λεπτό αλλά γερό σύρμα για να «οδηγήσετε» τα κλαδιά του φυτού. Μην κλαδέψετε όλο το φυτό σε μία δόση, αλλά κόβετε σταδιακά τα ανεπιθύμητα κλαδιά. Κλαδέψτε τα κλαδιά που έχουν σταυροειδή διάταξη, το πλεονάζον φύλλωμα, καθώς και τα ανεπιθύμητα κλαδιά. Έτσι τα βοηθάτε να αναπτυχθούν στους κενούς χώρους.
5. Συνεχίστε με «κορφολόγημα» σε τακτά διαστήματα Είναι μια εργασία που γίνεται συχνά, ειδικά στα τροπικά φυτά. Με αυτή την εργασία κόβονται τα νέα κλαδιά και αραιώνονται τα φύλλα πριν παραφουντώσουν. 6. Δέστε με χοντρό χάλκινο σύρμα τον κορμό, στο επιθυμητό σχήμα, από κάτω προς τα επάνω, και με λεπτότερο σύρμα τα δευτερεύοντα και τρυφερά κλαδιά. Το σύρμα θα παραμείνει περισσότερο από ένα χρόνο πάνω στα κλαδιά, οπότε θα πρέπει το δέσιμο να είναι χαλαρό. Αφού δέσετε σπειρωτά τα κλαδιά, λυγίστε τα με το χέρι σας προς την κατεύθυνση ή τη γωνία που επιθυμείτε να σχηματίσετε.
7. Μεταφυτέψτε τα φυτά με ταχεία ανάπτυξη τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Η μεταφύτευση συνίσταται από την αφαίρεση της μπάλας χώματος από τη γλάστρα, την αφαίρεση 2-3 εκατοστών χώματος από το χώμα της μπάλας, το κλάδεμα των ριζών που εξέχουν και την επαναφύτευση στην ίδια γλάστρα με φρέσκο μίγμα χώματος.
8. Λιπάνετε το μπονσάι την άνοιξη και το καλοκαίρι, μαζί με τα υπόλοιπα φυτά σας, με ένα λίπασμα βραδείας αποδέσμευσης.
9. Τέλος, ποτίστε με προσοχή, σε τακτά χρονικά διαστήματα, γιατί το πότισμα αποτελεί έναν από τους πιο σπουδαίους παράγοντες επιτυχίας για το μπονσάι σας. Το καλοκαίρι, το φυτό σας μπορεί να έχει ανάγκη και από δύο φορές τη μέρα πότισμα, αφού η γλάστρα των μπονσάι είναι συνήθως ρηχή και το χώμα στεγνώνει γρήγορα. Το χειμώνα ποτίστε το μπονσάι του εσωτερικού χώρου όταν στεγνώνει το χώμα σε βάθος 1-2 εκ. κάτω από την επιφάνεια (μία έως δύο φορές τη βδομάδα). Αυτό το καταλαβαίνετε δοκιμάζοντας την υγρασία με το δάχτυλό σας. Αποφύγετε τη γειτνίαση του μπονσάι με καλοριφέρ ή άλλου είδους θερμαντικό σώμα.
Ποια φυτά είναι κατάλληλα
Πολλά φυτά, ακόμα και αυτά που δεν φαντάζεστε, μπορούν να μετατραπούν σε μπονσάι. Η λίστα που ακολουθεί περιλαμβάνει τα συνηθέστερα είδη:
Κωνοφόρα φυτά Όλα τα πεύκα, όπως το pinus halepensis, pinus sylvestris και pinus nigra, καθώς και διάφορα είδη κέδρου.
Καρποφόρα δέντρα Όλα τα είδη των εσπεριδοειδών (Citrus), με προτίμηση στις νάνες ποικιλίες. Η ελιά (Olea europea) μπορεί πολύ εύκολα να συμμετάσχει στο πειραματικό στάδιο της εκπαίδευσής σας στην καλλιέργεια μπονσάι, γιατί κλαδεύεται εύκολα και δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις, εκτός από το πολύ φως. Η μηλιά, η ροδιά, η συκιά και η αχλαδιά, επίσης, γίνονται υπέροχα μπονσάι, αρκεί να έχει κανείς υπομονή.
Δασικά είδη Τα είδη της φτελιάς (Ulmus) και τα σφενδάμια (Acer) έχουν μεγάλη επιτυχία ως μπονσάι. Είναι όμως φυλλοβόλα και απαιτούν χαμηλές θερμοκρασίες το χειμώνα. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να τα βγάζετε στο ύπαιθρο τις περισσότερες μέρες του χρόνου, ιδιαίτερα το χειμώνα.
Τροπικά φυτά Πολλά είδη φίκων, όπως οι Ficus Benjamin, Ficus microcarpa κ.λπ., η σεφλέρα, η βουκαμβίλια (Bougainvillea), ο ποδόκαρπος (Podocarpus) και το Serissa seroides, με το μικρό, οβάλ φυλλαράκι του, που έχει διαδοθεί πρόσφατα, έχουν μεγάλη επιτυχία ως μπονσάι, αλλά θέλουν προσοχή στο πότισμα, συχνό κατάβρεγμα στα φύλλα και αρκετή έκθεση στο φως.
Καλλωπιστικά φυτά Kι αυτή είναι μια κατηγορία με μεγάλη επιτυχία στην τέχνη των μπονσάι, όπως το Ιlex crenata και το Buxus sempervirens, αλλά χρειάζεται μεγάλη δεξιοτεχνία και εμπειρία για να πετύχουν. Γι’ αυτό είναι και από τα ακριβά μπονσάι της αγοράς.
Μπορείτε, τέλος, να προμηθευτείτε το δικό σας μπονσάι από οποιοδήποτε ανθοπωλείο. Παρ’ όλο που πολύς κόσμος πιστεύει ότι χρειάζεται μια περιουσία για να το αγοράσεις, υπάρχει μεγάλο εύρος τιμών στο είδος αυτό. Ξεκινούν από 15-20 ευρώ και φτάνουν σε ύψος 2.000 έως 3.000 ευρώ. Υπάρχουν και μπονσάι 150 ετών, βεβαίως, που είναι ανεκτίμητης αξίας. Λέγεται ακόμη ότι υπάρχει μπονσάι που ξεπερνά σε ηλικία τα 600 χρόνια.
ΤΗΣ ΓΕΩΠΟΝΟΥ-ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΑ ΤΟΠΙΟΥ ΕΥΑΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Για να δημιουργήσετε το δικο σας bonsai ξεκινήστε απο εδώ http://www.bonsaiclub.g
